توریست مالزی
۶ فروردین ۱۴۰۳
توریست مالزی – برای کسانی که چهره مدرن و غربی کوالالامپور را دیده‌اند، تصور ماه رمضان و حال و هوای روزه‌داری در مالزی بعید به نظر می‌رسد، ولی واقعیت این است که رمضان در مالزی جایگاهی مخصوص به خود را دارد. حتی تداخل نژادی و وجود خیل کثیر بودائیان، هندوها و مسیحیان نیز نمی‌تواند بر چهره منحصر به فرد رمضان در مالزی خلل وارد آورد. گروه‌هایی از این اقلیت‌ها در رمضان تلاش می‌کنند با مسلمانان همگام شده و یک روز را با روزه تجربه کنند.
آغاز ماه رمضان در مالزی همچون دیگر کشورهای اسلامی همراه با آداب و سنت‌های خاصی است. تاثیر حضور اقوام مختلف چینی و هندی در این کشور با فرهنگ، تمدن و سنت‌های خاص باعث جلوه‌گری بیشتر ماه رمضان به عنوان یک سنت اسلامی – مالایی شده است.
افطاری و شام هم در کلیه مساجد برقرار است و البته رایگان. اول افطار و بعد خیل عظیم نمازگزاران برای ادای نماز مغرب و حالا نوبت شام است که همیشه پلو با خورشت است. در این میان استقبال خارجی‌ها به خصوص دانشجویان هم دیدنی است. سبدهای خریدی که به غایت پر شده‌اند هم نشان از پاداش‌ها و عیدی‌هایی دارد که کارمندان ادارات دولتی و غیر دولتی گرفته‌اند و البته تخفیف‌های ویژه ماه رمضان نیز در این امر بی‌تاثیر نبوده است.
چراغانی خیابان‌ها از چندین روز پیش از آغاز ماه رمضان حکایت از ورود به ایام شادی و سرور دارد. شلوغی سوپرمارکت‌ها و چهره نو نوار شده شهر نیز انسان را به یاد ایام نوروز در ایران می‌اندازد. آذین‌بندی مکان‌های عمومی از جمله خیابان‌ها و مراکز خرید و پخش آهنگ‌های مخصوص این ماه همه نشان از آغاز ماه رمضان دارد.
علاوه‌بر بیشتر شدن رنگ و بوی مذهبی مالزی در رمضان و فعال‌تر شدن مساجد نسبت به روزهای دیگر سال و به گوش رسیدن صدای نیایش از مساجد در جای جای این کشور، فعالیت بازارهای محلی که به آن پاسار مالام می گویند، اقدام به فروش انواع مایحتاج روزانه به ویژه غذا می کنند نیز بسیار چشمگیر است. مالزی از لحاظ تنوع غذایی بسیار غنی است و سفره افطار بسیار متنوع . از این رو هنگام غروب روزهای ماه مبارک رمضان بازارهای محلی برای خرید مایحتاج افطار بسیار پررونق جلوه گر می شوند.
«ناسی لیماک» که ترکیبی است از مقداری برنج پخته شده با شیرنارگیل، تخم مرغ، ماهی‌های خشک و مقداری سبزیجات با چاشنی های متنوع غذای غالب این شب‌هاست. انواع “ساتای” که کباب چوبی مالایی است و “لاکسا” نوعی سوپ تند مالایی هم در سفره مالزی ها دیده می شود. در واقع رمضان ماه تجدید سنت‌های دیرینه در مالزی است و می‌توان در این ماه با روش زندگی، آداب غذایی، فرهنگ و چرخه اقتصاد این کشور در سال‌های گذشته آشنا شد.
اهمیت در کنار خانواده بودن و همگام به مسجد رفتن و یا صرف افطار جمعی را می توان در تمام طول ماه رمضان در خیابان ها، مساجد و حتی رستوارن های مالزی مشاهده کرد. می توان گفت رمضان در مالزی علاوه بر پررونق شدن رنگ، نور و شادی، ماهی برای تجدید پیوندهای خانوادگی است. کارمندان ادارات دولتی مالزی در این روزها با ساعات کاری کمتری روبرو هستند و تلاش می کنند ساعات بیشتری را در کنار خانواده گذرانده و یا در مساجد حضور یابند.
مالزی در روزهای رمضان و با نزدیک شدن ساعات اذان مغرب و افطار چهره دیگری به خود می گیرد. در این ایام دیگر از ترافیک سنگین خیابان ها در شبانگاه و هنگام افطار به ویژه در کوالالامپور پایتخت مالزی خبری نیست. خواندن قرآن، آموزش قرآن و حفظ قرآن نیز برای هرمالایی مسلمان در ایام رمضان، فریضه است و ترک شدنی نیست.
در طول روز تقریبا تمام رستوران‌های مربوط به مسلمانان تعطیل است، اگرچه الزامی برای این کار نیست و خوردن و آشامیدن در ملأ عام نیز منعی ندارد. اما بازارهای رمضان از همه دیدنی‌تر هستند. از هر چند خانواده مالایی یک نفر در بازار رمضان میز و گاز و وسایل عرضه غذا گذاشته از سوی دولت و پلیس هم هیچ محدودیتی وجود ندارد. حتی پلیس به طور مرتب منطقه را کنترل می کند تا ترافیک و مشکل خاصی برای فروشندگان و خریداران به وجود نیاید.
این بازارها تنها دو ساعت در روز فعالیت می کنند یعنی دو ساعت پیش از اذان تا هنگام اذان مغرب و همه نوع شیرینی جات و غذاهای مالایی به صورت تازه در محل تهیه و عرضه می شود. دقایقی قبل از اذان هم همه فروشندگان، مواد غذایی باقی مانده را جمع می‌کنند، اما میزها و گازها و صندلی ها همانجا کنار خیابان می‌مانند تا روز بعد.
از جشن های رمضان نیز نمی توان غافل شد، این جشن ها که مرکز آنها در ایالات ترینگانو و کلانتان در شمال مالزی است به سوژه جذابی برای خبرنگاران و گردشگران خارجی به خصوص گردشگران مسلمان تبدیل شده است.
جشن‌های خیابانی و پذیرایی های دیدنی هنگام افطار و برپایی مجالس سنتی و آئینی از جمله جذابیت‌های این جشن هاست. در اکثر مساجد مالزی هر شب سفره افطار برقرار است . با گفتن اذان مغرب مردم در مساجد با خرما و شربت روزه خود را افطار می کنند و در نماز مغرب شرکت می کنند و پس از نماز هم سفره افطار کامل شده است و از روزه داران با غذا پذیرایی می شود . بعد هم نماز عشا و نماز تروایح خوانده می شود که در بین آن هم پذیرایی مختصری انجام می شود.
از دیگر رسوم مسلمانان این کشور برگزاری نماز «تراویح» است که این نماز را مسلمانان سنی در شب های ماه رمضان پس از نماز عشا به جماعت می‌خوانند. این نماز بیست رکعت است و در بین اهل سنت رسم است که هر شب یک جزء قرآن را در این نمازها تلاوت کنند تا در پایان ماه رمضان قرآن ختم شود.
در ماه رمضان رستوران‌های مسلمانان اغلب تعطیل هستند، بعضی رستوران‌ها هم برای پذیرایی از غیر مسلمانان باز هستند.مک دونالد در این ماه در تمام ساعات باز بوده البته ساعات کار آن به افزایش پیدا کرده و سحر را هم شامل می‌شود .برگرهای مک دونالد که در مالزی محبوبیت زیادی دارد در بسیاری از خانواده‌ها به عنوان مشوق برای سحری خوردن و فراموشی خواب کودکان در این ماه به کار می‌رود، طوری که در زمان سحر جای سوزن انداختن نیز پیدا نمی‌شود. خوردن غذا در ساعات روزه برای مسلمانان ممنوع است.
هفدهمین روز ماه مبارک رمضان نیز از ایام خاص در این کشور جنوب شرق آسیا است که به عنوان شب قدر و نزول قرآن درنظر گرفته شده و دولت سازمان های دولتی را در ۷ ایالت و شهرهای فدرال تعطیل می کند. مسلمانان مالزی در این روز با برپایی مراسم خاص، مراتب سپاس خود از پروردگار متعال را به علت نزول این کتاب آسمانی ابراز می کنند.
در روزهای پایانی ماه رمضان نیز اغلب مردم این کشور عزم سفر می کنند و روزهای مقارن با عید سعید فطر خیابان های شهرهای بزرگ خلوت ترین روزهای خود را به چشم می بیند. همزمان با نزدیک شدن عید فطر و تعطیلات طولانی مدت آن در مالزی بازار آتش بازی ها گرم تر می شود و صدای ترقه با نوای شادی کودکان به هم می آمیزد و روزهای رنگین تری را رقم می زند.
عید فطر در مالزی همراه با سنت های ویژه و خاصی است و مسلمانان، از دولتمردان تا مردم عادی کوچه و خیابان ، همزمان با آغاز جشن های عید فطر با پذیرایی از دوستان و آشنایان این روزهای فرخنده را جشن می گیرند. سنت پذیرایی از مهمان در روز عید فطر حتی تا یک ماه بعد از این روز برقرار است و شاید زیباترین بخش آن پذیرایی مسلمانان مالزیایی از همه کسانی است که بر خوان نعمت خداوند در خانه آنها می نشینند، اعم از دوستان، اقوام، آشنایان و حتی کسانی که نمی شناسند.
از همان اول ماه مبارک رمضان همگی برای عید فطر نقشه می‌کشند تا به خانه کدام وزیر بروند و چه بپوشند. روز عید فطر درب خانه وزرای مسلمان دولت و نخست وزیر به روی همه باز است و از صبح پس از ادای نماز عید تا شام مردم به دیدن دولتمردان خود می‌روند و البته منعی هم برای هیچکس وجود ندارد، گویا پذیرایی نیز در حد نهایت صورت می‌گیرد.
مردم این کشور متناسب با بافت فرهنگی و سنتی خود آداب و رسوم خاص خود در این ماه مبارک را دارند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
۱– زنان این کشور قبل از ماه رمضان چیزی شبیه به رسم خانه تکانی ایرانیان دارند.
۲– در مراسمی سنتی خانواده‌ها به مساجد می آیند و آن را غبارروبی و نظافت می کنند. این مراسم با پخش شیرینی هایی سنتی همراه است.
۳– با آغاز ماه رمضان خیابانهای اصلی شهر با ریسه ها و چراغهای رنگی برقی مزین می شوند و در محله های تجاری پرچم هایی برافراشته می شود که در آن آغاز ماه مبارک رمضان را تبریک می گویند. تمام مساجد این کشور در طول شب چراغانی است.
۴– با نزدیک شدن به اذان مغرب همه مردم از کوچک و بزرگ در مساجد نزدیک خانه های خود جمع می شوند و زنان نیز برای افطار غذاهایی را مهیا می کنند. پس از اینکه مردان در مساجد نوشیدنی و خرما خوردند و نماز مغرب را ادا کردند، به خانه های خود باز می گردند تا به همراه خانواده خود افطار کنند. سپس برای ادای نماز عشا و تراویح مجددا به مساجد می آیند. پس از ادای نماز به خواندن قرآن به صورت گروهی یا انفرادی اقدام می کنند و هنگام استراحت میوه و حلوا می خورند. پس از اینکه نماز تراویح به پایان رسید، مجالس ختم قرآن و دروس شرعی برگزار می شود که تا نیمه های شب ادامه دارد.
۵– مساجد مالزی در طول شبها و روزهای ماه رمضان باز هستند و بر خلاف دیگر ایام سال که ممکن است در آنها بسته شوند اصلا بسته نمی شوند تا مسلمانان بتوانند به ادای فریضه نماز شب و عبادات فردی بپردازند. در ماه رمضان مساجد مالزی مملو از نمازگزاران است که پس از نماز صبح دروس دینی و موعظه های اسلامی را گوش می دهند و این دروس تا چند ساعت ادامه دارد، سپس بر سر کارهای خود می روند. در واقع آنها پس از سحری نمی خوابند و فعالیت های خود را ادامه می دهند.
۶– مردم با غذای سحری نوشیدنی خاصی به نام “کولاک” را می نوشند که عطش را برطرف می کند و به آنها توانایی و قوت خاصی می دهد.
۷– با نزدیک شدن به عید فطر برخی از فارغ التحصیلان مدارس و آموزشگاه های دینی به منظور جمع آوری زکات به مساجد می آیند و بعد از جمع آوری زکات آنها را میان نیازمندان و فقرا تقسیم می کنند. برخی از خیرین لباس های جدیدی تهیه کرده و همراه با شیرینی های عید به فقرا و نیازمندان هدیه می دهند.
۸– عید فطر بیشتر به نام‌های “هاری رایا” و یا “عیدالفطری ” خوانده می‌شود. هاری رایا در لغت به معنی « روز جشن» است؛ و برای اشاره به عیدهای اسلامی چون عید فطر و عید قربان به کار می‌رود.
۹– معمولاً در شب پیش از عید فطر، خانواده‌های مالایی، به ویژه زنان خانه دار به تهیه غذاها و شیرینی‌های سنتی مخصوص این عید می‌پردازند. از مهم‌ترین این غذاها، رندانگ است که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود. دیگر غذای سنتی مخصوص عید فطر، کتوفات است که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود.
۱۰– در فرهنگ مالزی، شب بیست و هفتم ماه رمضان “توجوه لیکور “خوانده می‌شود که به معنی عدد بیست و هفت است. در طی این شب ، مردم مالزی با روشن کردن شمع‌ها و چراغهای نفتی(که پلیته نامیده می‌شود) در جلوی خانه‌ها و آذین بندی و چراغانی کردن خیابان‌ها به استقبال عید فطر می‌روند. این سنت از این باور سنتی مالایی‌ها سرچشمه می‌گرفت که درشب قدر، فرشتگان و روح القدس در خانه‌هایی که در آن نور وجود دارد، فرود می‌آیند. البته امروزه چنین باوری وجود ندارد و روشن کردن چراغهای نفتی صرفاً جنبه تزیینی دارد. پس از نماز عید فطر زیارت اهل قبور مرسوم است. در زمان زیارت قبور، سوره یس از قرآن را می خوانند و برای آرامش روح مردگان دعا می‌کنند.
۱۱– نخست وزیر مالزی هم در روز اول عید فطر معمولاً بارعام می‌گیرد و مردم می‌توانند برای عرض تبریک به خانه او بروند؛ این مراسم در شهر پوتراجایا برگزار می‌شود و بیش از صد هزار نفر در این ضیافت شرکت می کنند.
۱۲– آتشبازی در شب‌های عید فطر مرسوم است؛ این مراسم از محبوبیت برخوردار است. آتشبازی از روزهای آخر ماه رمضان شروع شده و تا یک هفته پس از پایان ماه رمضان نیز ادامه دارد. عید فطر علاوه بر پایان ماه رمضان آغاز سال نو نیز محسوب می شود. مسلمانان این کشور عید فطر را به مدت حداقل یک هفته جشن می گیرند و در این مدت به دید و بازدید یکدیگر رفته و با سفره های متنوع و شیرینی های سنتی از یکدیگر پذیرایی می کنند. ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻣﺎﻟﺰﯼ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻋﯿﺪ ﻓﻄﺮ دو ﺭﻭﺯ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺍﺳﺖ.
۱۳– با به نبمه رسیدن ماه رمضان، مسلمانان مالزی خود را برای پرداخت زکات تا قبل از فرارسیدن هاری رایا (عید فطر) آماده می کنند. مسلمانان مالزی به طور سنتی زکات اموال خود را در ماه رمضان و قبل از عید فطر پرداخت می کنند. دولت مالزی به منظور تسهیل پرداخت زکات از سوی مردم در بیشتر اماکن عمومی از جمله بازارهای رمضان کانترهای دریافت زکات راه اندازی می کند.
۱۴– نمایندگان شورای دولتی رصد ماه در مالزی مسئولیت رصد و روئت هلال ماه را در ۲۹ نقطه مختلف این کشور برعهده دارند. آنها براساس محاسبات دقیق نجومی و مشاهدات تجربی، زمان دقیق شروع ماه مبارک را اعلام می کنند.
مرضیه دشتکی
آغاز ماه رمضان در مالزی همچون دیگر کشورهای اسلامی همراه با آداب و سنت‌های خاصی است. تاثیر حضور اقوام مختلف چینی و هندی در این کشور با فرهنگ، تمدن و سنت‌های خاص باعث جلوه‌گری بیشتر ماه رمضان به عنوان یک سنت اسلامی – مالایی شده است.
افطاری و شام هم در کلیه مساجد برقرار است و البته رایگان. اول افطار و بعد خیل عظیم نمازگزاران برای ادای نماز مغرب و حالا نوبت شام است که همیشه پلو با خورشت است. در این میان استقبال خارجی‌ها به خصوص دانشجویان هم دیدنی است. سبدهای خریدی که به غایت پر شده‌اند هم نشان از پاداش‌ها و عیدی‌هایی دارد که کارمندان ادارات دولتی و غیر دولتی گرفته‌اند و البته تخفیف‌های ویژه ماه رمضان نیز در این امر بی‌تاثیر نبوده است.
چراغانی خیابان‌ها از چندین روز پیش از آغاز ماه رمضان حکایت از ورود به ایام شادی و سرور دارد. شلوغی سوپرمارکت‌ها و چهره نو نوار شده شهر نیز انسان را به یاد ایام نوروز در ایران می‌اندازد. آذین‌بندی مکان‌های عمومی از جمله خیابان‌ها و مراکز خرید و پخش آهنگ‌های مخصوص این ماه همه نشان از آغاز ماه رمضان دارد.
علاوه‌بر بیشتر شدن رنگ و بوی مذهبی مالزی در رمضان و فعال‌تر شدن مساجد نسبت به روزهای دیگر سال و به گوش رسیدن صدای نیایش از مساجد در جای جای این کشور، فعالیت بازارهای محلی که به آن پاسار مالام می گویند، اقدام به فروش انواع مایحتاج روزانه به ویژه غذا می کنند نیز بسیار چشمگیر است. مالزی از لحاظ تنوع غذایی بسیار غنی است و سفره افطار بسیار متنوع . از این رو هنگام غروب روزهای ماه مبارک رمضان بازارهای محلی برای خرید مایحتاج افطار بسیار پررونق جلوه گر می شوند.
«ناسی لیماک» که ترکیبی است از مقداری برنج پخته شده با شیرنارگیل، تخم مرغ، ماهی‌های خشک و مقداری سبزیجات با چاشنی های متنوع غذای غالب این شب‌هاست. انواع “ساتای” که کباب چوبی مالایی است و “لاکسا” نوعی سوپ تند مالایی هم در سفره مالزی ها دیده می شود. در واقع رمضان ماه تجدید سنت‌های دیرینه در مالزی است و می‌توان در این ماه با روش زندگی، آداب غذایی، فرهنگ و چرخه اقتصاد این کشور در سال‌های گذشته آشنا شد.
اهمیت در کنار خانواده بودن و همگام به مسجد رفتن و یا صرف افطار جمعی را می توان در تمام طول ماه رمضان در خیابان ها، مساجد و حتی رستوارن های مالزی مشاهده کرد. می توان گفت رمضان در مالزی علاوه بر پررونق شدن رنگ، نور و شادی، ماهی برای تجدید پیوندهای خانوادگی است. کارمندان ادارات دولتی مالزی در این روزها با ساعات کاری کمتری روبرو هستند و تلاش می کنند ساعات بیشتری را در کنار خانواده گذرانده و یا در مساجد حضور یابند.
مالزی در روزهای رمضان و با نزدیک شدن ساعات اذان مغرب و افطار چهره دیگری به خود می گیرد. در این ایام دیگر از ترافیک سنگین خیابان ها در شبانگاه و هنگام افطار به ویژه در کوالالامپور پایتخت مالزی خبری نیست. خواندن قرآن، آموزش قرآن و حفظ قرآن نیز برای هرمالایی مسلمان در ایام رمضان، فریضه است و ترک شدنی نیست.
در طول روز تقریبا تمام رستوران‌های مربوط به مسلمانان تعطیل است، اگرچه الزامی برای این کار نیست و خوردن و آشامیدن در ملأ عام نیز منعی ندارد. اما بازارهای رمضان از همه دیدنی‌تر هستند. از هر چند خانواده مالایی یک نفر در بازار رمضان میز و گاز و وسایل عرضه غذا گذاشته از سوی دولت و پلیس هم هیچ محدودیتی وجود ندارد. حتی پلیس به طور مرتب منطقه را کنترل می کند تا ترافیک و مشکل خاصی برای فروشندگان و خریداران به وجود نیاید.
این بازارها تنها دو ساعت در روز فعالیت می کنند یعنی دو ساعت پیش از اذان تا هنگام اذان مغرب و همه نوع شیرینی جات و غذاهای مالایی به صورت تازه در محل تهیه و عرضه می شود. دقایقی قبل از اذان هم همه فروشندگان، مواد غذایی باقی مانده را جمع می‌کنند، اما میزها و گازها و صندلی ها همانجا کنار خیابان می‌مانند تا روز بعد.
از جشن های رمضان نیز نمی توان غافل شد، این جشن ها که مرکز آنها در ایالات ترینگانو و کلانتان در شمال مالزی است به سوژه جذابی برای خبرنگاران و گردشگران خارجی به خصوص گردشگران مسلمان تبدیل شده است.
جشن‌های خیابانی و پذیرایی های دیدنی هنگام افطار و برپایی مجالس سنتی و آئینی از جمله جذابیت‌های این جشن هاست. در اکثر مساجد مالزی هر شب سفره افطار برقرار است . با گفتن اذان مغرب مردم در مساجد با خرما و شربت روزه خود را افطار می کنند و در نماز مغرب شرکت می کنند و پس از نماز هم سفره افطار کامل شده است و از روزه داران با غذا پذیرایی می شود . بعد هم نماز عشا و نماز تروایح خوانده می شود که در بین آن هم پذیرایی مختصری انجام می شود.
از دیگر رسوم مسلمانان این کشور برگزاری نماز «تراویح» است که این نماز را مسلمانان سنی در شب های ماه رمضان پس از نماز عشا به جماعت می‌خوانند. این نماز بیست رکعت است و در بین اهل سنت رسم است که هر شب یک جزء قرآن را در این نمازها تلاوت کنند تا در پایان ماه رمضان قرآن ختم شود.
در ماه رمضان رستوران‌های مسلمانان اغلب تعطیل هستند، بعضی رستوران‌ها هم برای پذیرایی از غیر مسلمانان باز هستند.مک دونالد در این ماه در تمام ساعات باز بوده البته ساعات کار آن به افزایش پیدا کرده و سحر را هم شامل می‌شود .برگرهای مک دونالد که در مالزی محبوبیت زیادی دارد در بسیاری از خانواده‌ها به عنوان مشوق برای سحری خوردن و فراموشی خواب کودکان در این ماه به کار می‌رود، طوری که در زمان سحر جای سوزن انداختن نیز پیدا نمی‌شود. خوردن غذا در ساعات روزه برای مسلمانان ممنوع است.
هفدهمین روز ماه مبارک رمضان نیز از ایام خاص در این کشور جنوب شرق آسیا است که به عنوان شب قدر و نزول قرآن درنظر گرفته شده و دولت سازمان های دولتی را در ۷ ایالت و شهرهای فدرال تعطیل می کند. مسلمانان مالزی در این روز با برپایی مراسم خاص، مراتب سپاس خود از پروردگار متعال را به علت نزول این کتاب آسمانی ابراز می کنند.
در روزهای پایانی ماه رمضان نیز اغلب مردم این کشور عزم سفر می کنند و روزهای مقارن با عید سعید فطر خیابان های شهرهای بزرگ خلوت ترین روزهای خود را به چشم می بیند. همزمان با نزدیک شدن عید فطر و تعطیلات طولانی مدت آن در مالزی بازار آتش بازی ها گرم تر می شود و صدای ترقه با نوای شادی کودکان به هم می آمیزد و روزهای رنگین تری را رقم می زند.
عید فطر در مالزی همراه با سنت های ویژه و خاصی است و مسلمانان، از دولتمردان تا مردم عادی کوچه و خیابان ، همزمان با آغاز جشن های عید فطر با پذیرایی از دوستان و آشنایان این روزهای فرخنده را جشن می گیرند. سنت پذیرایی از مهمان در روز عید فطر حتی تا یک ماه بعد از این روز برقرار است و شاید زیباترین بخش آن پذیرایی مسلمانان مالزیایی از همه کسانی است که بر خوان نعمت خداوند در خانه آنها می نشینند، اعم از دوستان، اقوام، آشنایان و حتی کسانی که نمی شناسند.
از همان اول ماه مبارک رمضان همگی برای عید فطر نقشه می‌کشند تا به خانه کدام وزیر بروند و چه بپوشند. روز عید فطر درب خانه وزرای مسلمان دولت و نخست وزیر به روی همه باز است و از صبح پس از ادای نماز عید تا شام مردم به دیدن دولتمردان خود می‌روند و البته منعی هم برای هیچکس وجود ندارد، گویا پذیرایی نیز در حد نهایت صورت می‌گیرد.
مردم این کشور متناسب با بافت فرهنگی و سنتی خود آداب و رسوم خاص خود در این ماه مبارک را دارند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
۱– زنان این کشور قبل از ماه رمضان چیزی شبیه به رسم خانه تکانی ایرانیان دارند.
۲– در مراسمی سنتی خانواده‌ها به مساجد می آیند و آن را غبارروبی و نظافت می کنند. این مراسم با پخش شیرینی هایی سنتی همراه است.
۳– با آغاز ماه رمضان خیابانهای اصلی شهر با ریسه ها و چراغهای رنگی برقی مزین می شوند و در محله های تجاری پرچم هایی برافراشته می شود که در آن آغاز ماه مبارک رمضان را تبریک می گویند. تمام مساجد این کشور در طول شب چراغانی است.
۴– با نزدیک شدن به اذان مغرب همه مردم از کوچک و بزرگ در مساجد نزدیک خانه های خود جمع می شوند و زنان نیز برای افطار غذاهایی را مهیا می کنند. پس از اینکه مردان در مساجد نوشیدنی و خرما خوردند و نماز مغرب را ادا کردند، به خانه های خود باز می گردند تا به همراه خانواده خود افطار کنند. سپس برای ادای نماز عشا و تراویح مجددا به مساجد می آیند. پس از ادای نماز به خواندن قرآن به صورت گروهی یا انفرادی اقدام می کنند و هنگام استراحت میوه و حلوا می خورند. پس از اینکه نماز تراویح به پایان رسید، مجالس ختم قرآن و دروس شرعی برگزار می شود که تا نیمه های شب ادامه دارد.
۵– مساجد مالزی در طول شبها و روزهای ماه رمضان باز هستند و بر خلاف دیگر ایام سال که ممکن است در آنها بسته شوند اصلا بسته نمی شوند تا مسلمانان بتوانند به ادای فریضه نماز شب و عبادات فردی بپردازند. در ماه رمضان مساجد مالزی مملو از نمازگزاران است که پس از نماز صبح دروس دینی و موعظه های اسلامی را گوش می دهند و این دروس تا چند ساعت ادامه دارد، سپس بر سر کارهای خود می روند. در واقع آنها پس از سحری نمی خوابند و فعالیت های خود را ادامه می دهند.
۶– مردم با غذای سحری نوشیدنی خاصی به نام “کولاک” را می نوشند که عطش را برطرف می کند و به آنها توانایی و قوت خاصی می دهد.
۷– با نزدیک شدن به عید فطر برخی از فارغ التحصیلان مدارس و آموزشگاه های دینی به منظور جمع آوری زکات به مساجد می آیند و بعد از جمع آوری زکات آنها را میان نیازمندان و فقرا تقسیم می کنند. برخی از خیرین لباس های جدیدی تهیه کرده و همراه با شیرینی های عید به فقرا و نیازمندان هدیه می دهند.
۸– عید فطر بیشتر به نام‌های “هاری رایا” و یا “عیدالفطری ” خوانده می‌شود. هاری رایا در لغت به معنی « روز جشن» است؛ و برای اشاره به عیدهای اسلامی چون عید فطر و عید قربان به کار می‌رود.
۹– معمولاً در شب پیش از عید فطر، خانواده‌های مالایی، به ویژه زنان خانه دار به تهیه غذاها و شیرینی‌های سنتی مخصوص این عید می‌پردازند. از مهم‌ترین این غذاها، رندانگ است که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود. دیگر غذای سنتی مخصوص عید فطر، کتوفات است که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود.
۱۰– در فرهنگ مالزی، شب بیست و هفتم ماه رمضان “توجوه لیکور “خوانده می‌شود که به معنی عدد بیست و هفت است. در طی این شب ، مردم مالزی با روشن کردن شمع‌ها و چراغهای نفتی(که پلیته نامیده می‌شود) در جلوی خانه‌ها و آذین بندی و چراغانی کردن خیابان‌ها به استقبال عید فطر می‌روند. این سنت از این باور سنتی مالایی‌ها سرچشمه می‌گرفت که درشب قدر، فرشتگان و روح القدس در خانه‌هایی که در آن نور وجود دارد، فرود می‌آیند. البته امروزه چنین باوری وجود ندارد و روشن کردن چراغهای نفتی صرفاً جنبه تزیینی دارد. پس از نماز عید فطر زیارت اهل قبور مرسوم است. در زمان زیارت قبور، سوره یس از قرآن را می خوانند و برای آرامش روح مردگان دعا می‌کنند.
۱۱– نخست وزیر مالزی هم در روز اول عید فطر معمولاً بارعام می‌گیرد و مردم می‌توانند برای عرض تبریک به خانه او بروند؛ این مراسم در شهر پوتراجایا برگزار می‌شود و بیش از صد هزار نفر در این ضیافت شرکت می کنند.
۱۲– آتشبازی در شب‌های عید فطر مرسوم است؛ این مراسم از محبوبیت برخوردار است. آتشبازی از روزهای آخر ماه رمضان شروع شده و تا یک هفته پس از پایان ماه رمضان نیز ادامه دارد. عید فطر علاوه بر پایان ماه رمضان آغاز سال نو نیز محسوب می شود. مسلمانان این کشور عید فطر را به مدت حداقل یک هفته جشن می گیرند و در این مدت به دید و بازدید یکدیگر رفته و با سفره های متنوع و شیرینی های سنتی از یکدیگر پذیرایی می کنند. ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻣﺎﻟﺰﯼ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻋﯿﺪ ﻓﻄﺮ دو ﺭﻭﺯ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺍﺳﺖ.
۱۳– با به نبمه رسیدن ماه رمضان، مسلمانان مالزی خود را برای پرداخت زکات تا قبل از فرارسیدن هاری رایا (عید فطر) آماده می کنند. مسلمانان مالزی به طور سنتی زکات اموال خود را در ماه رمضان و قبل از عید فطر پرداخت می کنند. دولت مالزی به منظور تسهیل پرداخت زکات از سوی مردم در بیشتر اماکن عمومی از جمله بازارهای رمضان کانترهای دریافت زکات راه اندازی می کند.
۱۴– نمایندگان شورای دولتی رصد ماه در مالزی مسئولیت رصد و روئت هلال ماه را در ۲۹ نقطه مختلف این کشور برعهده دارند. آنها براساس محاسبات دقیق نجومی و مشاهدات تجربی، زمان دقیق شروع ماه مبارک را اعلام می کنند.
مرضیه دشتکی
