توریست مالزی
۲۰ تیر ۱۴۰۴
توریست مالزی – تون دکتر ماهاتیر محمد دیروز صدمین سالگرد تولد خود را جشن گرفت — نقطهعطفی که کمتر رهبری به آن میرسد، آنهم از جایگاه پیشگام در کشوری که خود به شکلگیری آن کمک کرده است.
به گزارش نیواستریتس تایمز، برای مالزیاییهایی که در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بزرگ شدند، او چهرهای همیشگی بود. او به کشور گفت «به شرق نگاه کنید» و ما چنین کردیم، نخستین خودروی ملی را راهاندازی کرد و چشمانداز جسورانه «واساوان ۲۰۲۰» را ترسیم نمود. در آن دوران، مالزی شکستناپذیر بهنظر میرسید.
تأثیر او بر مالزی عمیق باقی مانده است — نه فقط در سیاستگذاری و زیرساخت، بلکه در شکل دادن به طرز فکر ملت درباره رهبری، نژاد، توسعه و اعتراض.
علاوه بر سیاستمداری زیرک، دکتر ماهاتیر همواره نویسندهای زبردست بوده است. و اگر امروز همچنان ستونهای هفتگی مینوشت، مالزیاییها تا ابد درباره واژه به واژهی آن بحث میکردند، و باز هم با دیدگاههایی متفاوت از هم خارج میشدند. حتی اکنون، در صدسالگی، هر سخن او تیتر میسازد، واکنش برمیانگیزد و بیحاشیه نمیماند. برخی گوش میدهند، برخی چشمان خود را میچرخانند — اما تقریباً هیچکس او را نادیده نمیگیرد.
در سال ۱۹۴۷، بهعنوان دانشجوی جوان پزشکی، نخستین یادداشت خود را در روزنامه «ساندی تایمز» با عنوان «زنان مالای آزادی خود را میسازند» منتشر کرد — نشانهای که سیاست او همواره با قدرت روایتگری همراه خواهد بود. آن مقاله که با نام مستعار C.H.E. Det (مخفف و اشارهای به «انچیک ماهاتیر») منتشر شد، خواستار گسترش نقش زنان فراتر از مرزهای خانه بود: «این وظیفه مردان، بهویژه پدران است که درک کنند دیگر نمیتوانند زنان خانواده را در آشپزخانه محدود کنند.»
این نوشته آغازگر آگاهی زودهنگام او از قدرت زبان در شکل دادن به نگرشها بود — آغاز عادتی مادامالعمر در بهکارگیری نوشتار برای بازتاب، اقناع و تحریک افکار. این یادداشت، آغاز رابطهای بلندمدت با روزنامه «نیو استریتس تایمز» و نشریات پیش از آن بود، جایی که مقالات او در طی دههها — از نقد اجتماعی تا تحلیل سیاسی — بخشی از گفتوگوی درونی مالزی را شکل داد.
دکتر ماهاتیر تا سالها پس از ورود و خروج از عرصه قدرت به نوشتن ادامه داد. او بیش از دوازده کتاب نوشت؛ از معضل مالای تا پزشکی در خانه و اخیراً گرفتن امید. وبلاگش chedet.com بستری دیجیتال برای بیان بیپرده دیدگاههایش درباره همه چیز از روابط نژادی گرفته تا دیپلماسی جهانی بوده است.
نوشتههای نخستین او فراتر از برابری جنسیتی میرفتند. در مقالهای در سال ۱۹۴۸ با عنوان «مالایها و آموزش عالی» نوشت: «مردم روستا باید درک کنند که رهایی فرزندانشان — و در نتیجه نجات نژادشان — در گرو آموزش است.»
در یادداشتی دیگر با عنوان «رونگنگ محبوب است» (اول سپتامبر ۱۹۴۹)، درباره رقص سنتی مالاییها با ترکیبی از نوستالژی و دغدغه اخلاقی نوشت، و فرهنگ را زمانی ارزشمند دانست که با نظم و اهداف ملی همسو باشد.
چنین دیدگاهی بخش زیادی از نوشتههای او را شکل داد: از توصیفهای مهربان اما اصلاحطلبانه از زندگی روستایی («باران ماهی به شالیزار میآورد»، فوریه ۱۹۴۹؛ «پیکنیک در باغ»، ژانویه ۱۹۴۹) تا دفاع زودهنگام از آموزش زنان، حفظ فرهنگ، اصلاحات دانشگاهی و ارتقای سطح زندگی روستاییان («وضع ماهیگیران مالای»، آوریل ۱۹۵۰). نثرش شاعرانه نبود، اما همیشه شفاف بود — صدایی جلوتر از زمان خود.
با تمام تناقضهایش، دکتر ماهاتیر مزیتی بیبدیل در ثبت اندیشه سیاسی مالزیایی دارد. کمتر رهبری اینچنین پُرکار و مداوم نوشته است. از کتابها، یادداشتها و وبلاگ تا نامههایش، او نهتنها سیاستها را مستندسازی کرده، بلکه حال و هوای ملت، ترسها، امیدها و بلندپروازیهای آن را نیز ثبت کرده است.
اکنون، در حالی که به سن ۱۰۰ سالگی رسیده و نیو استریتس تایمز نیز ۱۸۰ سالگی خود را جشن میگیرد، شباهت میان آنها خالی از لطف نیست: هر دو شاهد رشد، لغزش، پیشرفت و بحرانهای هویتی مالزی بودهاند. اما برخلاف بیشتر سیاستمداران، دکتر ماهاتیر هرگز منتظر نماند تا تاریخ دربارهاش قضاوت کند — او خودش پیشنویس تاریخ را نوشت.
به گزارش نیواستریتس تایمز، برای مالزیاییهایی که در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بزرگ شدند، او چهرهای همیشگی بود. او به کشور گفت «به شرق نگاه کنید» و ما چنین کردیم، نخستین خودروی ملی را راهاندازی کرد و چشمانداز جسورانه «واساوان ۲۰۲۰» را ترسیم نمود. در آن دوران، مالزی شکستناپذیر بهنظر میرسید.
تأثیر او بر مالزی عمیق باقی مانده است — نه فقط در سیاستگذاری و زیرساخت، بلکه در شکل دادن به طرز فکر ملت درباره رهبری، نژاد، توسعه و اعتراض.
علاوه بر سیاستمداری زیرک، دکتر ماهاتیر همواره نویسندهای زبردست بوده است. و اگر امروز همچنان ستونهای هفتگی مینوشت، مالزیاییها تا ابد درباره واژه به واژهی آن بحث میکردند، و باز هم با دیدگاههایی متفاوت از هم خارج میشدند. حتی اکنون، در صدسالگی، هر سخن او تیتر میسازد، واکنش برمیانگیزد و بیحاشیه نمیماند. برخی گوش میدهند، برخی چشمان خود را میچرخانند — اما تقریباً هیچکس او را نادیده نمیگیرد.
در سال ۱۹۴۷، بهعنوان دانشجوی جوان پزشکی، نخستین یادداشت خود را در روزنامه «ساندی تایمز» با عنوان «زنان مالای آزادی خود را میسازند» منتشر کرد — نشانهای که سیاست او همواره با قدرت روایتگری همراه خواهد بود. آن مقاله که با نام مستعار C.H.E. Det (مخفف و اشارهای به «انچیک ماهاتیر») منتشر شد، خواستار گسترش نقش زنان فراتر از مرزهای خانه بود: «این وظیفه مردان، بهویژه پدران است که درک کنند دیگر نمیتوانند زنان خانواده را در آشپزخانه محدود کنند.»
این نوشته آغازگر آگاهی زودهنگام او از قدرت زبان در شکل دادن به نگرشها بود — آغاز عادتی مادامالعمر در بهکارگیری نوشتار برای بازتاب، اقناع و تحریک افکار. این یادداشت، آغاز رابطهای بلندمدت با روزنامه «نیو استریتس تایمز» و نشریات پیش از آن بود، جایی که مقالات او در طی دههها — از نقد اجتماعی تا تحلیل سیاسی — بخشی از گفتوگوی درونی مالزی را شکل داد.
دکتر ماهاتیر تا سالها پس از ورود و خروج از عرصه قدرت به نوشتن ادامه داد. او بیش از دوازده کتاب نوشت؛ از معضل مالای تا پزشکی در خانه و اخیراً گرفتن امید. وبلاگش chedet.com بستری دیجیتال برای بیان بیپرده دیدگاههایش درباره همه چیز از روابط نژادی گرفته تا دیپلماسی جهانی بوده است.
نوشتههای نخستین او فراتر از برابری جنسیتی میرفتند. در مقالهای در سال ۱۹۴۸ با عنوان «مالایها و آموزش عالی» نوشت: «مردم روستا باید درک کنند که رهایی فرزندانشان — و در نتیجه نجات نژادشان — در گرو آموزش است.»
در یادداشتی دیگر با عنوان «رونگنگ محبوب است» (اول سپتامبر ۱۹۴۹)، درباره رقص سنتی مالاییها با ترکیبی از نوستالژی و دغدغه اخلاقی نوشت، و فرهنگ را زمانی ارزشمند دانست که با نظم و اهداف ملی همسو باشد.
چنین دیدگاهی بخش زیادی از نوشتههای او را شکل داد: از توصیفهای مهربان اما اصلاحطلبانه از زندگی روستایی («باران ماهی به شالیزار میآورد»، فوریه ۱۹۴۹؛ «پیکنیک در باغ»، ژانویه ۱۹۴۹) تا دفاع زودهنگام از آموزش زنان، حفظ فرهنگ، اصلاحات دانشگاهی و ارتقای سطح زندگی روستاییان («وضع ماهیگیران مالای»، آوریل ۱۹۵۰). نثرش شاعرانه نبود، اما همیشه شفاف بود — صدایی جلوتر از زمان خود.
با تمام تناقضهایش، دکتر ماهاتیر مزیتی بیبدیل در ثبت اندیشه سیاسی مالزیایی دارد. کمتر رهبری اینچنین پُرکار و مداوم نوشته است. از کتابها، یادداشتها و وبلاگ تا نامههایش، او نهتنها سیاستها را مستندسازی کرده، بلکه حال و هوای ملت، ترسها، امیدها و بلندپروازیهای آن را نیز ثبت کرده است.
اکنون، در حالی که به سن ۱۰۰ سالگی رسیده و نیو استریتس تایمز نیز ۱۸۰ سالگی خود را جشن میگیرد، شباهت میان آنها خالی از لطف نیست: هر دو شاهد رشد، لغزش، پیشرفت و بحرانهای هویتی مالزی بودهاند. اما برخلاف بیشتر سیاستمداران، دکتر ماهاتیر هرگز منتظر نماند تا تاریخ دربارهاش قضاوت کند — او خودش پیشنویس تاریخ را نوشت.
