توریست مالزی
۲۵ اسفند ۱۳۹۹
توریست مالزی – Mak Yong نوعی تئاتر سنتی مالایی است که ترکیبی از رقص، اپرا، درام و کمدی است و می توان آنرا به لحاظ جنبه های منحصربفرد آن به تئاترهای موزیکال مدرن درنمایش های غربی تشبیه نمود. این هنر نمایشی قرن ها قبل توسط گروهی از اقوام مالایی که در منطقه کلانتان و در شمال غرب مالزی ساکن بوده اند بوجود آمده است و هدف آن عمدتا سرگرمی یا اجرای مراسم آیینی و شفابخشی بوده است.
مک یونگ یکی از اصیل ترین نوع هنرهای نمایشی مالایی بشمار میرود زیرا در طی سالیان کمتر تحت تاثیر عوامل و عناصرخارجی قرار گرفته است. اگر چه بیشتر رقص های سنتی مالایی از هند، جاوا و دیگر نقاط جنوب شرق آسیا الهام گرفته اند با این حال مک یونگ از نظر آواز و موسیقی خاص و منحصر به فرد است.
کارشناسان معتقدند که مک یونگ قبل از اسلامی شدن کشور مالزی ظهور یافته است و تا سال ۱۹۲۰ به عنوان یک تئاتر سلطنتی تحت نظارت و حمایت مستقیم سلطان کلانتان و با حفظ اصالت سنتی خود به اجرا در می آمده است.
نحوه اجرای Mak Yong
مک یونگ نمایشی بر اساس قصه های عامیانه مالایی است که معمولا با یک مقدمه شروع می شود و با رقص, موسیقی, تک گویی های بداهه و دیالوگ های مختلف ادامه می یابد.
در اجرای این تئاتر, مهمترین رقص Mengadap Rebab نام دارد که در ابتدای هر نمایش اجرا شده و بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بطول می انجامد. این رقص ۴ قسمت دارد که شامل نشستن, زانو زدن یا چمباتمه زدن, ایستادن و راه رفتن است و بازیگر اصلی و دیگر بازیگران این نمایش ضمن رقصیدن به نغمه سرایی و خواندن ملودی های تاثیرگذار و به یاد ماندنی می پردازند.
در نمایش مک یونگ, هر داستان معمولا در طی چند شب متوالی و در نمایش های ۳ تا ۴ ساعته به اجرا در می آید.
در زمان قدیم در روستاها برای اجرای این نمایش یک صحنه اجرای موقت توسط چوب و برگ های نخل ساخته می شد که تماشاگران در سه طرف این صحنه روی زمین می نشستند و نمایش را تماشا می کردند. یک گروه موسیقی نیز که در ضلع چهارم صحنه مستقر می شد با نواختن آهنگ توسط سازهای سنتی Gendang, Tetawak و Rebab این نمایش را همراهی می کرد.
کاراکتر اصلی این نمایش که پک یونگ نام دارد و معمولا لباس پادشاهی به تن می کند, داستانی حماسی در مورد سلاطین افسانه ای و شاهزاده خانم هایی را نقل می کند که افسانه آنها نسل ها دهان به دهان گشته اند.
در این نمایش ۱۶ بازیگر دیگر شخصیت پک یونگ را همراهی می کنند که به جز ۳ کاراکتر مرد, بقیه نقش های آن توسط زنان اجرا می شود. این بازیگران معمولا شامل یک ملکه ، دختران کاخ و دلقک ها هستند و بر طبق رسوم ، نقش دلقک ها همیشه توسط مردان اجرا میشود. در این نمایش دست کم دو شخصیت ‘دلقک’ وجود دارد که آرایش اطراف چشم های آنها بسیار بارز است و در طول نمایش پک یونگ با استفاده از چوب های کوتاه بامبو دائما آنها را مورد ضرب و شتم قرار می دهد.
در وقفه های بین نمایش و در خاتمه آن گروهی به نام Jong Dongdang به رقصیدن و آواز خواندن می پردازند در حالی که یک ارکستر موسیقی کوچک به نام Gamelan با سازهای سنتی مختلف متشکل از طبل های سنتی دو سر, فلوت, کمانچه های زهی و سنج های کوچک آنها را همراهی می کنند.
مک یونگ و مراسم آیینی
همانند بسیاری دیگر از تئاترهای باستانی مالایی ، مک یونگ نیز زمانی برای اهداف شفابخشی و در آیین مذهبی خاص به اجرا در می آمد. آداب و رسومی که در آن کاهنان یا جادوگران تلاش می کردند تا از طریق آهنگ و رقص و به خلسه رفتن و ارتباط با ارواح, زخم ها را التیام بخشند. این نمایش که mak puteri نامیده می شد ارتباط نزدیکی با یکی از شیوه های درمان سنتی به نام main puteri داشت.
اجرای مراسم آیینی شفابخشی بسیار مفصل تر از اجرای مک یونگ به هدف سرگرمی است و شامل جادوگری( Shamanism)، جشن گرفتن ارواح و رقص های نمایشی می باشد. این نشان دهنده باورهای عمیق و عرفانی در داستان ها و رقص و آوازهای مک یونگ است که به هدف ارتباط با عالم ارواح صورت میگیرد. در آن زمان این نوع نمایش معمولا برای آیین شفای معنوی , ادای احترام به یک معلم و یا در مراسم فارغ التحصیلی یک بازیگر به اجرا درمی آمد.
با وجود اینکه امروزه این آیین خرافی بسیار نکوهش می شود اما در برخی از شهرستانهای سنتی تر این مراسم شفابخشی هنوز برگزار میشوند.
مک یونگ در عصر حاضر
در سال ۲۰۰۵ یونسکو مک یونگ را به عنوان ” شاهکاری از میراث شفاهی و معنوی بشریت ” نام گذاری کرد, این در حالی است که در سال ۱۹۹۱ حزب اسلامی Pan Malaysian اجرای مک یونگ را به سبب عناصر غیر انسانی و ریشه های هندو-بودایی آن (که مربوط به دوران پیش از ظهور اسلام در آسیا است) منع نموده بود.
متاسفانه امروزه این هنر نمایشی اصیل و قومی رو به زوال است و در حال حاضر کمتر از ده بازیگر کهنه کار و کار آزموده درعرصه هنر مک یونگ وجود دارد. با وجود همه تلاش ها برای احیای این فرم هنر, افراد کمی حاضرند برای یادگیری مک یونگ, دوره های سخت و دقیق آموزشی را بگذراند و همین امر موجب کاهش رونق این نوع نمایش سنتی شده است.
مک یونگ یکی از اصیل ترین نوع هنرهای نمایشی مالایی بشمار میرود زیرا در طی سالیان کمتر تحت تاثیر عوامل و عناصرخارجی قرار گرفته است. اگر چه بیشتر رقص های سنتی مالایی از هند، جاوا و دیگر نقاط جنوب شرق آسیا الهام گرفته اند با این حال مک یونگ از نظر آواز و موسیقی خاص و منحصر به فرد است.
کارشناسان معتقدند که مک یونگ قبل از اسلامی شدن کشور مالزی ظهور یافته است و تا سال ۱۹۲۰ به عنوان یک تئاتر سلطنتی تحت نظارت و حمایت مستقیم سلطان کلانتان و با حفظ اصالت سنتی خود به اجرا در می آمده است.
نحوه اجرای Mak Yong
مک یونگ نمایشی بر اساس قصه های عامیانه مالایی است که معمولا با یک مقدمه شروع می شود و با رقص, موسیقی, تک گویی های بداهه و دیالوگ های مختلف ادامه می یابد.
در اجرای این تئاتر, مهمترین رقص Mengadap Rebab نام دارد که در ابتدای هر نمایش اجرا شده و بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بطول می انجامد. این رقص ۴ قسمت دارد که شامل نشستن, زانو زدن یا چمباتمه زدن, ایستادن و راه رفتن است و بازیگر اصلی و دیگر بازیگران این نمایش ضمن رقصیدن به نغمه سرایی و خواندن ملودی های تاثیرگذار و به یاد ماندنی می پردازند.
در نمایش مک یونگ, هر داستان معمولا در طی چند شب متوالی و در نمایش های ۳ تا ۴ ساعته به اجرا در می آید.
در زمان قدیم در روستاها برای اجرای این نمایش یک صحنه اجرای موقت توسط چوب و برگ های نخل ساخته می شد که تماشاگران در سه طرف این صحنه روی زمین می نشستند و نمایش را تماشا می کردند. یک گروه موسیقی نیز که در ضلع چهارم صحنه مستقر می شد با نواختن آهنگ توسط سازهای سنتی Gendang, Tetawak و Rebab این نمایش را همراهی می کرد.
کاراکتر اصلی این نمایش که پک یونگ نام دارد و معمولا لباس پادشاهی به تن می کند, داستانی حماسی در مورد سلاطین افسانه ای و شاهزاده خانم هایی را نقل می کند که افسانه آنها نسل ها دهان به دهان گشته اند.
در این نمایش ۱۶ بازیگر دیگر شخصیت پک یونگ را همراهی می کنند که به جز ۳ کاراکتر مرد, بقیه نقش های آن توسط زنان اجرا می شود. این بازیگران معمولا شامل یک ملکه ، دختران کاخ و دلقک ها هستند و بر طبق رسوم ، نقش دلقک ها همیشه توسط مردان اجرا میشود. در این نمایش دست کم دو شخصیت ‘دلقک’ وجود دارد که آرایش اطراف چشم های آنها بسیار بارز است و در طول نمایش پک یونگ با استفاده از چوب های کوتاه بامبو دائما آنها را مورد ضرب و شتم قرار می دهد.
در وقفه های بین نمایش و در خاتمه آن گروهی به نام Jong Dongdang به رقصیدن و آواز خواندن می پردازند در حالی که یک ارکستر موسیقی کوچک به نام Gamelan با سازهای سنتی مختلف متشکل از طبل های سنتی دو سر, فلوت, کمانچه های زهی و سنج های کوچک آنها را همراهی می کنند.
مک یونگ و مراسم آیینی
همانند بسیاری دیگر از تئاترهای باستانی مالایی ، مک یونگ نیز زمانی برای اهداف شفابخشی و در آیین مذهبی خاص به اجرا در می آمد. آداب و رسومی که در آن کاهنان یا جادوگران تلاش می کردند تا از طریق آهنگ و رقص و به خلسه رفتن و ارتباط با ارواح, زخم ها را التیام بخشند. این نمایش که mak puteri نامیده می شد ارتباط نزدیکی با یکی از شیوه های درمان سنتی به نام main puteri داشت.
اجرای مراسم آیینی شفابخشی بسیار مفصل تر از اجرای مک یونگ به هدف سرگرمی است و شامل جادوگری( Shamanism)، جشن گرفتن ارواح و رقص های نمایشی می باشد. این نشان دهنده باورهای عمیق و عرفانی در داستان ها و رقص و آوازهای مک یونگ است که به هدف ارتباط با عالم ارواح صورت میگیرد. در آن زمان این نوع نمایش معمولا برای آیین شفای معنوی , ادای احترام به یک معلم و یا در مراسم فارغ التحصیلی یک بازیگر به اجرا درمی آمد.
با وجود اینکه امروزه این آیین خرافی بسیار نکوهش می شود اما در برخی از شهرستانهای سنتی تر این مراسم شفابخشی هنوز برگزار میشوند.
مک یونگ در عصر حاضر
در سال ۲۰۰۵ یونسکو مک یونگ را به عنوان ” شاهکاری از میراث شفاهی و معنوی بشریت ” نام گذاری کرد, این در حالی است که در سال ۱۹۹۱ حزب اسلامی Pan Malaysian اجرای مک یونگ را به سبب عناصر غیر انسانی و ریشه های هندو-بودایی آن (که مربوط به دوران پیش از ظهور اسلام در آسیا است) منع نموده بود.
متاسفانه امروزه این هنر نمایشی اصیل و قومی رو به زوال است و در حال حاضر کمتر از ده بازیگر کهنه کار و کار آزموده درعرصه هنر مک یونگ وجود دارد. با وجود همه تلاش ها برای احیای این فرم هنر, افراد کمی حاضرند برای یادگیری مک یونگ, دوره های سخت و دقیق آموزشی را بگذراند و همین امر موجب کاهش رونق این نوع نمایش سنتی شده است.
